سلدوز از اوایل قاجار تا پیروزی انقلاب اسلامی (سال 1357)

اگرچه ناحیه سلدوز از گذشته¬های دور در تاریخ تحولات تاریخی غرب ایران نقش مهمی داشته است. اما بدون تردید تشکیل سلسله قاجاری و به دنبال آن دولت پهلوی، سلدوز را در کانون بسیاری از تحولات غرب آذربایجان قرارداد. با شکل گیری دولت قاجار، تاریخ ایران عرصه تحولات و دگرگونی¬های مهمی گردید. که به موازات آن ساختارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مناطق مختلف کشورمان نیز تحت تأثیر خود قرار داد. در همین راستا بررسی اوضاع منطقه سلدوز و رویدادهای آن در دوره¬های قاجار و پهلوی مسئله و موضوع اصلی این رساله را تشکیل می¬دهد. و این که دگرگونی¬های سیاسی و اجتماعی ایران چه تأثیری بر منطقه سلدوز گذاشت؟ مورد بحث قرار گرفته است. پاسخ به این سوال هم جایگاه و اهمیت این خطه را در تحولات تاریخ ایران روشن می¬کند و هم بر بخشی از تاریخ محلی پرتوافکنی می¬کند. سلدوز به علت موقعیت خاص جغرافیایی، سیاسی و استراتژیک همیشه در طول تاریخ مورد توجه حکومت مرکزی و بیگانگان قرار می¬گرفته است. با وقوع جنگ¬های ایران و روس در دوره قاجار و به دنبال آن مهاجرت ایل قراپاپاق از گرجستان به منطقه سلدوز و واگذاری سرحدداری منطقه غرب آذربایجان به این ایل بر اهمیت منطقه سلدوز افزوده شد و از طرفی تراکم جمعیت عشیره¬ای و وجود اقلیت¬های مذهبی آسوری، ارمنی و یهودی پتانسلی¬هایی از نیروهای گریز از مرکز را ایجاد کردند، که در صورت ضعف حکومت مرکزی حوادثی همچون قیام شیخ عبیدالله، غائله جیلوها و شورش سمیتقو و فرقه حکومت آذربایجان و جمهوری مهاباد را پدید آوردند. با این همه برابر دستاوردهای این رساله مردم سلدوز با از خودگذشتگی و تحمل خسارت¬های فراوان، راه هرگونه تعدّی و زیاده¬خواهی¬های دشمنان را بستند. و در این میان، مردم سلدوز در کنار حفظ آداب و رسوم خود در گذار تاریخ تأثیرات فراوانی در تقویت هویت ایرانی – اسلامی، حفظ و حراست از مرزهای سرزمین ایران را داشتند.